Grad Novi Sad
Novi Sad je najveći grad Autonomne Pokrajine Vojvodine i njen administrativni centar, posle Beograda drugi grad u Srbiji po broju stanovnika i površini. Prema poslednjim rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine, na administrativnoj teritoriji grada Novog Sada je živelo 341.625 stanovnika, dok je u samom naselju Novi Sad živelo 250.439 stanovnika, a na urbanom području koje čini grad Novi Sad 277.522 stanovnika, dok je 2019. godine na širem području prebrojan 402.681 stanovnik.
Osnovan 1694. godine, Novi Sad je dugo vremena bio centar srpske kulture, zbog čega je često nazivan Srpska Atina. Danas je Novi Sad veliki industrijski i finansijski centar srpske ekonomije, univerzitetski grad i školski centar, kulturni, naučni, zdravstveni i politički centar Autonomne Pokrajine Vojvodine, grad domaćin mnogih međunarodnih i domaćih privrednih, kulturnih, naučnih i sportskih manifestacija, kao i grad muzeja, galerija, biblioteka i pozorišta.
Grad leži na obalama reke Dunav, između 1252. i 1262. kilometra rečnog toka. Na levoj obali Dunava se nalazi ravničarski deo grada (Bačka), dok je na desnoj obali, na obroncima Fruške gore, smešten brdoviti deo grada (Srem). Nadmorska visina sa bačke strane je od 72 do 80 m, dok se sa sremske strane kreće između 250 i 350 m. Kod Novog Sada se u Dunav (sa leve strane reke) uliva Mali bački kanal, koji je deo sistema kanala Dunav—Tisa—Dunav. Bački deo grada je smešten sa obe strane ovog kanala.
U gradu Novom Sadu u službenoj upotrebi su, pored srpskog jezika, još i mađarski, slovačkii rusinski jezik. Ime grada na ostalim službenim jezicima glasi Újvidék (mađarski), Nový Sad (slovački) i Novi Sad (rusinski). Na ostalim jezicima koji su (ili koji su bili) od istorijskog značaja na ovim prostorima ime Novog Sada glasi Neoplanta (latinski),Neusatz ili Neusatz an der Donau (nemački), Novi Sad (hrvatski), Novi Sad (rumunski) i Mlada Loza (bugarski).
Prvobitna imena Novog Sada bila su Racko (Srpsko) selo, Racka varoš, Racki grad (Ratzen Stadt, Ratzenstatt) i Petrovaradinski šanac (Peterwardeiner Schantz), dok ime Novi Sad (Neoplanta, Neusatz, Újvidék) datira iz 1748. godine. Manojlo Grbić u prvoj knjizi sa naslovom Karlovačko vladičanstvo na strani 288. piše: „U jesen 1722. držan je narodni Sabor u Varadinskom Šancu, a to je u današnjem Novom Sadu.”
Srpska Atina je sinonim Novog Sada. Tokom habsburške uprave, Srbi u Novom Sadu su vodili živu političku i kulturnu borbu, a svoj kulturni procvat grad je doživeo je u drugoj polovini 19. veka kada dobija ovaj laskavi naziv.
Time je iskazana sličnost sa kulturnim i naučnim centrom antičkog sveta, grčkom Atinom.Novi Sad je središte gotovo svekolikog političkog, književnog, prosvetnog i kulturnog života Srba. To je doba velikog srpskog nacionalnog poleta u svim pravcima, poleta kojima je Novi Sad davao ton i određivao pravac.
